Mẹ bầu bị Covid 19 có ảnh hưởng đến thai nhi không? Đây là một câu hỏi quan trọng, cần được giải đáp rõ ràng dựa trên các bằng chứng khoa học mới nhất. Special Mum sẽ cung cấp thông tin để giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa COVID-19 và sức khỏe thai nhi, từ đó có những biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, bảo vệ bé yêu an toàn tuyệt đối.
Tổng quan về COVID-19 và thai kỳ: Các con đường lây truyền
Để đánh giá mức độ ảnh hưởng của COVID-19 đến thai nhi, trước hết cần hiểu các con đường lây truyền tiềm năng.
Lây truyền từ mẹ sang con trong thai kỳ
Các nghiên cứu hiện tại cho thấy nguy cơ lây truyền virus SARS-CoV-2 (gây ra COVID-19) từ mẹ sang con qua nhau thai là rất thấp. Hầu hết các trường hợp trẻ sơ sinh được sinh ra từ mẹ bầu bị nhiễm COVID-19 đều có kết quả xét nghiệm âm tính với virus.
Lây truyền trong quá trình sinh nở
Nguy cơ lây truyền virus từ mẹ sang con trong quá trình sinh thường hoặc sinh mổ cũng được đánh giá là thấp. Các bệnh viện thường áp dụng các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt (đeo khẩu trang, vệ sinh, hạn chế tiếp xúc) để giảm thiểu nguy cơ này.
Lây truyền sau khi sinh
Đây là con đường lây truyền phổ biến nhất từ mẹ sang con. Sau khi sinh, trẻ sơ sinh có thể bị lây nhiễm virus từ mẹ hoặc người chăm sóc khác thông qua các giọt bắn đường hô hấp (khi nói, ho, hắt hơi) hoặc tiếp xúc trực tiếp.
- Phòng ngừa: Việc duy trì vệ sinh cá nhân nghiêm ngặt, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với bé, và rửa tay thường xuyên là cực kỳ quan trọng.
Mức độ ảnh hưởng của COVID-19 đến thai nhi và trẻ sơ sinh
Mặc dù nguy cơ lây truyền virus trực tiếp sang thai nhi là thấp, nhưng COVID-19 ở mẹ bầu vẫn có thể ảnh hưởng gián tiếp đến thai nhi và trẻ sơ sinh thông qua các biến chứng ở mẹ.
Ảnh hưởng gián tiếp đến thai nhi trong bụng mẹ
- Nguy cơ sinh non: Mẹ bầu mắc COVID-19 nặng (đặc biệt là viêm phổi nặng, cần thở oxy hoặc nhập viện hồi sức) có nguy cơ cao hơn về sinh non (sinh trước tuần 37). Sinh non có thể kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe cho trẻ sơ sinh.
- Trẻ nhẹ cân: Một số nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng nhẹ nguy cơ trẻ sơ sinh có cân nặng thấp hơn bình thường (thai nhi chậm tăng trưởng trong tử cung) ở các trường hợp mẹ bầu mắc COVID-19 nặng.
- Tăng nguy cơ tiền sản giật: Một số trường hợp mẹ bầu nhiễm COVID-19 nặng có thể làm tăng nguy cơ phát triển tiền sản giật.
- Biến chứng hiếm gặp khác: Các biến chứng hiếm gặp như suy thai, hoặc tăng nguy cơ thai chết lưu đã được báo cáo trong một số trường hợp rất nặng, nhưng đây không phải là phổ biến.
Tình trạng của trẻ sơ sinh khi mẹ mắc COVID-19
- Phần lớn trẻ sơ sinh khỏe mạnh: Đa số trẻ sinh ra từ mẹ bầu bị COVID-19 đều khỏe mạnh và không có triệu chứng.
- Triệu chứng ở trẻ sơ sinh (nếu có): Nếu trẻ sơ sinh bị nhiễm COVID-19 (thường là do lây truyền sau sinh), các triệu chứng thường nhẹ, bao gồm sốt, ho, sổ mũi, khó thở nhẹ, hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Hầu hết các trẻ đều hồi phục tốt.
- Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C): Đây là một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, có thể xảy ra ở trẻ em vài tuần sau khi nhiễm SARS-CoV-2 (kể cả khi nhiễm không triệu chứng). Mẹ bầu có thể tham khảo thêm thông tin về dấu hiệu của MIS-C ở trẻ nhỏ từ các nguồn y tế uy tín.
Các biện pháp bảo vệ thai nhi khi mẹ bầu bị COVID-19
Mặc dù nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi là thấp, nhưng mẹ bầu vẫn cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc để đảm bảo an toàn tối đa.
- Vắc xin COVID-19 đã được chứng minh an toàn và hiệu quả cho mẹ bầu. Tiêm chủng giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh nặng ở mẹ, từ đó giảm thiểu các biến chứng gián tiếp đến thai nhi.
- Miễn dịch thụ động cho bé: Kháng thể từ mẹ sau khi tiêm vắc xin có thể truyền qua nhau thai và sữa mẹ, giúp trẻ sơ sinh có được miễn dịch thụ động ngay từ khi chào đời.
Tăng cường sức đề kháng cho mẹ bầu
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp mẹ bầu chống chọi tốt hơn với virus, giảm nguy cơ diễn biến nặng, từ đó bảo vệ thai nhi.
- Dinh dưỡng hợp lý: Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ vitamin (đặc biệt Vitamin C, Vitamin D), khoáng chất (Kẽm), protein và các dưỡng chất thiết yếu khác.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo giấc ngủ chất lượng và tránh căng thẳng.
- Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục phù hợp giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Bổ sung dưỡng chất: Theo tư vấn của bác sĩ, mẹ bầu có thể bổ sung vitamin tổng hợp, keo ong để hỗ trợ miễn dịch.
>> Xem thêm: Bí quyết tăng cường miễn dịch cho mẹ bầu bị nhiễm covid 19
Tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh
- Nguyên tắc 5K: Đeo khẩu trang, khử khuẩn tay thường xuyên, giữ khoảng cách an toàn, không tụ tập đông người, khai báo y tế.
- Hạn chế tiếp xúc: Tránh đến nơi đông người hoặc các môi trường có nguy cơ lây nhiễm cao.
Theo dõi thai kỳ và sức khỏe chặt chẽ;
- Khám thai định kỳ: Tuân thủ lịch khám thai của bác sĩ để được theo dõi sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.
- Liên hệ bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường: Nếu mẹ bầu có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm COVID-19 hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác
Chăm sóc mẹ bầu nhiễm COVID-19 và trẻ sơ sinh sau sinh
- Nếu mẹ bầu nhiễm COVID-19: Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Hầu hết các trường hợp đều có thể điều trị tại nhà dưới sự giám sát y tế.
- Sau sinh: Nếu mẹ bầu nhiễm COVID-19 hoặc đã khỏi bệnh nhưng có lo ngại về sức khỏe của trẻ, cần thông báo cho bác sĩ nhi khoa để được theo dõi sát sao.
- Theo WHO và CDC khuyến nghị mẹ bầu và mẹ sau sinh nhiễm COVID-19 vẫn có thể cho con bú bằng sữa mẹ (trực tiếp hoặc vắt sữa) với các biện pháp phòng ngừa thích hợp (đeo khẩu trang, rửa tay).
- Phục hồi hậu COVID-19: Sau khi khỏi bệnh, mẹ bầu cần tiếp tục chăm sóc sức khỏe để phục hồi nhanh và khỏe mạnh, đảm bảo đủ sức khỏe để chăm sóc bé yêu.
>>Xem thêm: Hậu COVID-19 ở mẹ bầu: Làm sao để phục hồi nhanh và khỏe mạnh
Nguồn tham khảo:
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Clinical management of COVID-19: Pregnancy, childbirth and breastfeeding.
- Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) - COVID-19 during Pregnancy: Information for Patients and Healthcare Professionals.
- Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) - COVID-19 in pregnancy.
- The Lancet Global Health - Risk of SARS-CoV-2 transmission from mother to baby during pregnancy and breastfeeding: a systematic review and meta-analysis.
